اهميت ماشين در كشاورزي

در این مقاله از فوریمال قصد داریم به بررسی اهميت ماشين در كشاورزي بپردازیم از اینکه در گذسته کشاورزی سنتی به چه گونه ای رواج داشته تا اینکه امروزه چگونه است . و همچنین خواهیم پرداخت به وضعيت كشاورزي و نيروي كششي مورد استفاده در كشاورزي ايران و نحوه توسعه ماشین آلات کشاورزی در ایران .

 . . .   با ما فوریمال باشید   . . .

اهميت ماشين در كشاورزي

در ابتدا تمام محصولات كشاورزي به منظور تامين معاش انسان به وسيله قدرت بدني انسان توليد مي شد. قرنها سپري شد تا اينكه از قدرت بدني حيوانات در كمك به قدرت بدني انسان استفاده شد .

با كشف آهن، ابزاري ساخته شد كه باعث كاهش بيشتر كار بدني انسان گرديد. تبديل كشاورزي با دست به كشاورزي ماشيني امروزي در ابتدا بسيار كند بود. اما با به وجود آمدن گاوآهن فلزي، موتور احتراق داخلي، تراكتور مزارع و ساير ماشينهاي كشاورزي اين حركت با سرعتي دور از تصور پيشينيان ما انجام گرفت .

در حقيقت پيشرفت كشاورزي در طي يكصد سال گذشته بيش از پيشرفت بشر در اين زمينه در طول تاريخ جهان بوده است. امروزه ماهواره ها از زمين عكس برداري مي كنند و متخصصين و دانشمندان را قادر مي سازند تا مناطق آفت زده را مشخص كرده و رطوبت خاك و حرارت خاك و بسياري از عوامل ديگر را انداز ه گيري نمايند ، اختراع تراكتورهاي كنترل از راه دور كه به طور خودكار براساس برنامه هاي كامپيوتري كارهاي زراعي را انجام مي دهند ، يكي ديگر از ابداعات بسيار جديد است.

كشاورزي امروزه با توجه به توسعه روزافزون صنعت بدون استفاده از توان موتور و ماشين نم يتواند جاي خود را ثابت و استوار نگه دارد . به طوريكه آمار كشورهاي پيشرفته جهان نشان مي دهد مزارعي كه مجهز به توان موتوري و ماشينهاي كشاورزي هستند گذشته از كيفيت و كميت انجام كار صرفه جويي در مدت انجام مراحل مختلف عمليات آماده سازي بستر بذر، كاشت، وجين و سله شكني، سم پاشي، كودپاشي،برداشت، بسته بندي و ذخيره محصولات كشاورزي، نياز كمتري به توان بدني كارگر جهت انجام اين عمليات دارد.

همچنين استفاده از ماشين در كشاورزي و مكانيزه كردن مزارع ، در تعداد كارگر- ساعت مورد نياز جهت توليد محصولات مختلف كشاورزي اثر بسيار زيادي داشته است.

بطور مثالذ، در سال ۱۸۴۰ ميلادي در كشور ايالات متحده آمريكا براي توليد يك تن گندم حدود ۸۵ كارگر ساعت مورد نياز بود.

در سال ۱۹۰۰ ميلادي با استفاده از دروكن-دسته كنها و خرمنكوبها اين تعداد به ۳۹ كارگر ساعت براي توليد يك تن گندم رسيد ، امروزه با پيشرفت در ساخت و توليد ماشينهاي كشاورزي، به خصوص در ساخت كمباينهاي جديد اين نيروي كارگر مورد نياز تا حدود ۲/۵ كارگر ساعت براي توليد يك تن گندم كاهش يافته است.

امروزه با پيشرفت در امر صنعتي شدن جهان و استفاده هر چه بيشتر ماشين در كشاورزي، به خصوص در كشورهاي صنعتي، از تعداد افرادي كه در مزارع زندگي مي كنند، كاسته شده است.

به طور مثال در سال ۱۸۲۰ ميلادي حدود ۸۰ % از جمعيت كل كشور آلمان را روستائيان تشكيل مي دادند در سال ۱۸۸۰ ميلادي اين جمعيت به حدود نصف يعني ۴۰ % رسيد. در سال ۱۹۲۵ ميلادي تعداد روستائيان اين كشور به ۲۵ % كاهش يافت. جمعيت روستانشين آلمان غربي در سال ۱۹۵۵ ميلادي به ۱۴ % رسيد و تا قبل از پيوستن آلمان غربي و آلمان شرقي به يكديگر، جمعيت روستايي آن كشور به ۷% كاهش يافت. در سال ۱۸۵۵ ميلادي حدود ۸۰ % از جمعيت كل كشور ايالات متحده آمريكادر مزارع زندگي مي كردند. در حاليكه در سالهاي اخير بيش از ۹۰ % از كل جمعيت آن كشور در شهرهاي كوچك و بزرگ سكونت دارند و تنها حدود ۲% از جمعيت به كار زراعت اشتغال داشته و در مزارع زندگي مي كنند.

آشنايي با وضعيت كشاورزي و نيروي كششي مورد استفاده در كشاورزي ايران

ايران از قديم الايام مهد تمدنهاي باستاني و يكي از مراكز توليد مواد كشاورزي دنياي باستان بوده است . به طوريكه بسياري از پيشرفتهاي كشاورزي و دامپروري مانند پرورش اسب و ترويج نباتات سودمند بايد مرهون زحمات و ابتكارات اهالي مرز و بوم دانست حفاريهاي انجام شده در تپه سيالك كاشان نشان داده است كه حدود شش هزار سال پيش، كشاورزي در ميان مردم آن منطقه معمول بوده است و ايرانيان متمدن قرنها پيش از اين در اين راه كار كرده اند . در دوران هخامنشيان براي پيشرفت كشاورزي و توسعه آباداني، كوششهاي فراواني انجام شده بود.

از آب رودخانه كارون براي آبياري زمينهاي زير كشت استفاده مي شد و حفر قنوات در نواحي كم آب مرهون ابتكار ايرانيان بوده است. همچنين در آن دوران، ايرانيان از گاوآهن استفاده م يكردند و به وسيله گاوآهن زمين را شخم م يزدند. يونجه اين علوفه پر ارزش براي دامها توسط ايرانيان به يونان و سپس به روم و ساير نقاط جهان برده شد .

ابزارهاي كشاورزي كه در ايران باستان به كار م يرفت شامل انواع ابزرهاي دستي ساده ماند بيلها، كج بي ل ها، داسهاي دسته كوتاه، كلنگ و وسايل دامي چوبي از قبيل گاوآهن، هرسهاي دندانه اي، خرمنكوبها و غيره بوده اند. براي كشش ادوات دامي معمولا از گاو، الاغ يا شتر استفاده مي شده است و يا براي تامين آب زراعتي (بالا استفاده مي گرديد، كه اين وسيله هنوز هم در بعضي « كاوچاه » كشيدن آب از چاه و يا رودخانه) از وسيله اي بنام از نقاط دور دست بدين منظور مورد استفاده قرار مي گيرد.

منبع توان و ابزارهاي كشاورزي معمول امروزي در نقاط مختلف كشور به خصوص در نقاط دور افتاده به مرور زمان تغيير زيادي پيدا نكرده و با ابزارهاي قديمي فرق چندان ندارند.

هنوز در اكثر نقاط دور افتاده كشور از يك يا دو جفت گاو به عنوان توان كششي منحصر به فرد و از گاوآهنهاي چوبي، هرسهاي دندانه دار، خرمنكوبها و ساير وسايل كه اكثرا از چوب ساخته شده اند به عنوان ابزار مورد نياز استفاده م يگردد. در حال حاضر در بيشتر روستاهاي ايران از تراكتورهاي مسي فرگوسن (MF ) انيورسال (۶۵۰ U) و جاندير  (JD) براي انجام كارهاي كشاورزي نظير، خاك ورزي كاشت، داشت و برداشت استفاده مي شود.

اين كار باعث افزايش راندمان عمليات كشاورزي شده و كشاورزان در مدت زمان كمتري مي توانند عمليات كشاورزي مربوط به زمينهاي خود را به اتمام برسانند. اكثر تراكتورهايي كه در ايران استفاده م يشوند داراي قدرت كمتر از ۱۰۰ اسب بخار هستند، تراكتورهاي بيشتر از ۱۰۰ است بخار در كشت و صنع تها به كار م يروند.

شرايط و امكانات توسعه ماشينهاي كشاورزي در ايران

در كشور ما استفاده از تراكتور و ماشينهاي كشاورزي خيلي ديرتر از كشورهاي اروپايي شروع شد و اصولا د ر قرن هيجده كه در اروپا گاو آهن فلزي برگرداندار معمول شد و در قرن نوزدهم كه خرمنكوبهاي جديد در آمريكا اختراع گرديد، در وسايل و ادوات كشاورزي كشور ما هيچگونه تغييري حاصل نگرديد. عملا در طول 50 تا 20 سال گذشته است كه به تدريج كشاورز ايراني با انواع ماشينهاي كشاورزي آشنا شده است.

اما هنوز هم آن طوري كه شرايط امروز دنيا ايجاد مي كند، كشاورزي مملكت ما ماشيني نگشته است و در مواردي هم كه اين امر به صورتي انجام گرفته است، به علل بنيادي مواجه با مشكلات عديده اي م ي باشد كه همه دست اندركاران و متخصصين كشاورزي با آن آشنا هستند. اولين گاوآهن فلزي برگداندار دامي در زمان ناصرالدين شاه قاجار به ايران آمد و در اروميه مورد استفاده قرار گرفت.

اولين نمايشگاه ماشينهاي كشاورزي در سال ۱۳۰۰ خورشيدي در تهران برگزار گرديد. و نمونه هايي از ماشينهاي كشاورزي به نمايش گذارده شد. اولين تراكتور نفتي در سال ۱۳۰۸ براي مدرسه فلاحت خريداري گرديد تا دانشجويان آن مدرسه با طرز كار آن آشنا شوند. كه در حال حاضر مونتاژ اين تراكتور نيز در كارخانه تراكتورسازي تبريز انجام مي گيرد. در سال ۱۳۵۲ كارخانه جاندير اراك به مونتاژ، كمباين و ساير ادوات كشاورزي جاندير پرد اخت . در حال حاضر كارخانجات تراكتورسازي ايران تراكتورهاي مسي فرگوسن مدل ۳۹۹ با توان ۱۱۰ اسب بخار توليد مي كنند