چهار نکته مهم انتخاب روغن موتور مناسب – سطح کیفی روغن موتور API
نکات مهم در انتخاب روغن موتور مناسب – سطح کیفی روغن موتور API
از چهار نکته مهم در انتخاب روغن موتور مناسبی که بتواند کارکردها و نقش های اصلی روغن موتور را ایفا نماید در مقاله قبلی به مهمترین شاخص انتخاب روغن موتور مناسب که گرانروی یا ویسکوزیته روغن موتور می باشد پرداخته شد. در مقاله استانداردهای سطوح کیفی روغن موتور اشاره گردید استاندارد API که توسط انیستیتو نفت ایالات متحده آمریکا ایجاد شده است مرسوم ترین دسته بندی سطح کیفی روغن های موتور در ایران می باشد. سطح کیفی روغن موتور ، یکیدیگر از نکات مهم در گزینش روغن موتور مناسب می باشد که در این مقاله با توجه به استاندارد API به بررسی آن خواهیم پرداخت .
با پیشرفت روز افزون مهندسی و فناوری موتور خودرو، سطح کیفیت و مواد افزودنی روغن موتور ها نیز دستخوش تغییرات فراوانی گردیده است. به طوری که استاندارد API برای طبقه بندی سطح کیفی روغن موتور کد بندی خاصی ایجاد نموده است. کدبندی API به صورت دو حرفی می باشد که حرف اول بیانگر نوع روغن موتور برای موتورهای بنزینی و دیزلی است. روغن موتورهای خودروهای بنزینی در استاندارد API با علامت S که حرف اول کلمه Service ( اتوسرویس ها و تعویض روغن ها، گاراژها) است، آغاز می گردد. همچنین اگر استاندارد API با حرف C، مخفف Commercial (وسیله نقلیه تجاری، کشاورزی) شروع شود، به این معنا می باشد که روغن موتور برای خودروهای دیزلی طراحی و ساخته شده است. در سال ۲۰۱۷ استاندارد API از حرف F که مخفف Fuel-Efficient (مصرف بهینه سوخت) است، برای طبقه بندی نسل جدید روغن موتورهای دیزلی استفاده نمود.
API C استاندارد سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی
در استاندارد API سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی دومین حرف که نشانگر کیفیت روغن موتور دیزلی است، از حرف A آغاز می گردد و در سال ۲۰۱۷ به حرف K ختم گردیده است. در روغن موتورهای مخصوص موتورهای دیزلی دوزمانه در پایان استاندارد API عدد دو درج می شود و برای روغن موتورهای دیزل چهارزمانه نیز عدد چهار درج می شود . بدین معنا که روغن موتور دیزلی API CA پایین ترین سطح کیفی روغن موتور دیزلی، و روغن موتور API CK-4 بالاترین سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی چهارزمانه است. در جدول زیر سطوح کیفی روغن موتورهای دیزلی بیان شده است.
| سطح کیفی AP |
وضعیت | توضیحات |
| CK-4 | رایج |
|
| CJ-4 | رایج |
|
| CI-4 | رایج |
|
| CH-4 | رایج |
|
| CG-4 | منسوخ |
|
| CF-4 | منسوخ |
|
| CF-2 | منسوخ |
|
| CF | منسوخ |
|
| CE | منسوخ |
|
| CD-II | منسوخ |
|
| CD | منسوخ |
|
| CC | منسوخ |
|
| CB | منسوخ |
|
| CA | منسوخ |
|
API F استاندارد نسل جدید سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی
در سال ۲۰۱۷ برای موتورهای دیزلی چهارزمانه با دور موتور بالا ( ۱۰۰۰ دور در دقیقه)، سطح کیفی API FA-4 براساس استاندارد انتشار گازهای گلخانه ای معرفی گردید. شاخص گرانروی FA-4 به صورت x W 30 می باشد.
در موتورهای دیزلی که سطوح کیفی CK-4، CJ-4 ، CI-4، CI-4 PLUS، CI-4 و CH-4 برای روغن موتور آن ها توصیه گردیده است، نمی توان از روغن موتور های با سطح کیفی FA-4 استفاده نمود. با مراجعه به دفترچه راهنمای خودروهای دیزلی می توان تعیین کرد که آیا سطح کیفی API FA-4 برای موتور دیزلی مناسب است یا خیر.
API S استاندارد سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی
در استاندارد API سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی، دومین حرف نشانگر کیفیت روغن موتور بنزینی است. پس از حرف S یکی از حروف A تا N می آید و بالاترین سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی که تا کنون در سال۲۰۱۷ معرفی گردیده، API SN Plus می باشد. سطح کیفی API SA نیز پایین ترین سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی است. اطلاعات مربوط به سطوح کیفی روغن موتورهای بنزینی در جدول زیر آمده است.
سطح کیفی روغن موتور |
وضعیت |
توضیحات |
| SN Plus | رایج | بالاترین سطح کیفی API که در سال ۲۰۱۷ معرفی گردیده است. |
| SN | رایج | این روغن موتور برای تمامی موتورهای خودرو بنزینی از سال ۲۰۱۰ به بعد مناسب است. این نوع روغن موتور در برابر اکسیداسیون مقاوم بوده، پوشش دهی فوق العاده ای دارد و محافظت آن در برابر رسوب گذاری بر روی قطعات تکمیل شده است. این روغن موتور عملکرد موتور در دمای پایین را بهبود می بخشد. روغن موتور با استاندارد SN باعث صرفه جویی در مصرف سوخت نیز می شود. |
| SM | رایج | برای موتور خودروها مدل ۲۰۱۰ و بالاتر. |
| SL | رایج | برای موتور خودروها مدل ۲۰۰۴ و بالاتر. |
| SJ | رایج | برای موتور خودروها مدل ۲۰۰۱ و بالاتر. |
| SH | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۹۶ ساخته شده مناسب نیستند. حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ندارد. |
| SG | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۸۸ ساخته شده مناسب نیستند. حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ندارد. |
| SF | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۸۸ ساخته شده مناسب نیستند. حفاظت کافی در برابر لجن موتور ندارد. |
| SE | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۷۹ ساخته شده مناسب نیستند. |
| SD | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۷۱ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد. |
| SC | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۶۷ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد. |
| SB | منسوخ | احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۵۱ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد. |
| SA | منسوخ | احتیاط : هیچ ماده افزودنی به روغن موتور اضافه نمی گردد. برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۳۰ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد. |
برخی از روغن موتورها دارای قابلیت استفاده همزمان در موتورهای بنزینی و دیزلی می باشند که در این صورت سطح کیفی آنها به صورت دو کدی نوشته می شود مانند روغن موتور پترونول فول پرایم که دارای سطح کیفی API SN/CI است.
همواره روغن موتور با سطح کیفی بالاتر، خواص و عملکرد سطوح کیفی پایین تر را دارا می باشد، یعنی در صورتی که در دفترچه خودرو برای روغن موتور سطح کیفی پایین تر توصیه گردد، می توان از روغن موتور های با سطح کیفی بالاتر استفاده نمود. ولی استفاده از روغن موتور با سطح کیفی پایین تر از سطح کیفی پیشنهاد شده در دفترچه راهنمای خودرو ممکن نیست، چرا که می تواند موجب صدمات و آسیب های متعدد به موتور خودرو گردد.
تا کنون دو شاخص بسیار مهم در انتخاب روغن موتور مناسب یعنی شاخص گرانروی روغن موتور SAE و سطح کیفی روغن موتور API مورد بررسی قرار گرفت. هر دو این شاخص ها می بایست با مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو تعیین شوند، چرا که شاخص های گرانروی و سطح کیفی روغن موتور برای انواع مختلف خودروها و حتی مدل های (سال) یک نوع خودرو متفاوت است. در مقاله بعدی نکات مهم انتخاب روغن موتور مناسب، با ما همراه باشید.